بَسیج در لغت به معنای آماده و مهیا و ساز و برگ و سامان دادن
است. اما در اصطلاح به نیروهای مردمی داوطلبی گفته می‌شود که آماده‌اند در
شرایط دفاعی و جنگی از کشور دفاع کنند.
بَسیج به سازمانی گفته می‌شود که اولین بار در تاریخ ? آذر ???? به فرمان سید روح الله خمینی تشکیل شد.در آن هنگام از بسیجیان بیشتر برای ارسال نیروهای داوطلب به صورت سازماندهی شده به جبهه‌های جنگ ایران و عراق استفاده می شد. بعد از پایان جنگ ایران و عراق از نیروهای بسیجی برای مواقع ضروری، حوادث غیر مترقبه مانند زلزله و سیل، و خدمات عام‌المنفعه مثل درخت‌کاری و غیره استفاده می‌شود. نیروهای بسیج ایران از بدو تأسیس تا پایان مسئولیت سردار سید یحیی صفوی رسماً زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده‌اند . با تغییر فرماندهی سپاه و با روی کار آمدن سردار محمدعلی جعفری مسئولیت فرماندهی بسیج برای اولین بار به فرمانده کل سپاه واگذار گردید
